Όταν ο Ηρακλής, εκτελώντας έναν από τους άθλους του, χρειάστηκε να φέρει στον Ευρυσθέα, βασιλέα των Μυκηνών, τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων, συναντήθηκε στη μακρινή δύση με τον Άτλαντα, και δέχτηκε να κρατήσει αυτός για λίγο τον ουράνιο θόλο, ώσπου να του φέρει τα μήλα ο γίγαντας. Στην επιστροφή ο Άτλαντας αρνήθηκε να ξαναπάρει τον ουρανό στους ώμους του και προθυμοποιήθηκε να φέρει αυτός τα μήλα στον Ευρυσθέα. Ο Ηρακλής υποκρίθηκε ότι δέχεται την επιθυμία του Άτλαντα, τον παρακάλεσε όμως να πάρει πάλι για λίγο τον ουρανό πάνω στους ώμους του για να κατασκευάσει ένα "μαξιλαράκι" για την κεφαλή του. Ο Άτλας έπεσε στη παγίδα, και ο Ηρακλής πήρε τα μήλα και έφυγε. Έτσι ο Άτλας ανέλαβε και πάλι το καθήκον του. Κάτοχος των μήλων, ο ήρωας επέστρεψε στις Μυκήνες, εκεί τα παρέδωσε στον Ευρυσθέα. αυτός όμως του τα δώρισε. Κατόπιν τούτου ο Ηρακλής τα έδωσε στη "θεά" Αθηνά, η οποία τα επανέφερε στο κήπο των Εσπερίδων" διότι δεν επιτρέπονταν να ευρίσκονται πουθενά αλλού". Όλα τα παραπάνω τα αναφέρει ο Ησίοδος. Επίσης ο ίδιος αναφέρει στη "Θεογονία" ότι ο Ηρακλής ταξίδεψε στις Εσπερίδες, μέσα σ' ένα χάλκινο πιθάρι που έπλεε στη θάλασσα. Οδηγός του ήταν ο Νηρέας, γιος του Πόντου ή του Ποσειδώνα, που παρέλαβε τον Ηρακλή από τη Μεσόγειο, πέρασαν από τις Κρόνου Στήλες (έτσι έλεγαν τότε το Γιβραλτάρ, αργότερα τ' ονόμασαν Στήλες του Ηρακλή), έπλευσαν στον Ατλαντικό, κι' έφτασαν στα νησιά των Εσπερίδων.
Άλλοι όμως είπαν πως ο Ηρακλής κατάφερε να σκοτώσει τους ληστές που είχαν αρπάξει τις κόρες του Άτλαντα, τις Εσπερίδες, και να τις ξαναφέρει σώες στο πατέρα του, που από ευγνωμοσύνη δίδαξε στον Ηρακλή τα μυστικά του ουρανού και την αστρονομία.
Στη μακρινή δύση, πήγε και βρήκε τον Άτλαντα και ένας άλλος μεγάλος ήρωας, ο Περσεύς γιος της Δανάης(κόρης του Ακρίσιου και της Ευριδίκης) και του Δία. Όμως ο Άτλαντας δεν τον καλοδέχθηκε και πήγε να τον ξεκάνει. Τότε ο Περσέας του έδειξε τη κεφαλή της Μέδουσας (ή γοργώς) και τον απολίθωσε. Έτσι ο Άτλαντας μεταμορφώθηκε σε ένα μεγάλο βουνό που είναι στη Αφρική ή κάπου μακρύτερα, που το ονόμασαν Άτλας
Ιστορική ανάλυση - σχόλια Ένας άλλος "ημίθεος" που απόκτησε σχέσεις με τους Άτλαντες ήταν ο Ηρακλής. Ο Πλούταρχος από το υλικό που συγκέντρωσε, έβγαλε το συμπέρασμα πως ήταν ιστορικό πρόσωπο, ασχέτως αν δημιουργήθηκαν πολλοί μύθοι για αυτόν. Ο Ηρακλής λοιπόν ταξίδεψε στην Ατλαντίδα με "χάλκινο πιθάρι που έπλεε στη θάλασσα". Τον οδήγησε ο Νηρέας, ο οποίος ήταν γιος του Πόντου και είχε στενές σχέσεις με τον Ποσειδώνα. Ο Όμηρος γράφει για τον Νηρέα ότι: "υπό τον Ποσειδώνα διατελών ήρχε της Μεσογείου" (Ιλιάς στ.141). Ο Νηρέας έκανε με τη Ωκεανίδα Δωρίδα τις 77 Νηρηίδες (που ήσαν κόρες (νύμφες) της θάλασσας δηλ. θεωρούνταν θαλασσινές "θεές"). Εδώ ο μύθος προδίνει κατά τη γνώμη μας και την ιδιότητα του Νηρέα, ότι ήταν ναύαρχος ο οποίος κάτω από τις διαταγές του Ποσειδώνα κυβερνούσε ένα ολόκληρο στόλο από 77 καράβια (Νηρηίδες-θαλασσινές "θεές"). Ο Νηρέας λοιπόν, ο ναύαρχος των Ατλάντων, οδήγησε τον Ηρακλή στον Άτλαντα με ένα πλοίο.
Από τη διήγηση της συνάντησης του Άτλαντα με τον Ηρακλή φαίνεται καθαρά πως ο Άτλαντας συμμάχησε με τον Ηρακλή, ο οποίος τον βοήθησε για λίγο χρόνο στη διακυβέρνηση της Ατλαντίδας ("σήκωσε για λίγο τον ουράνιο θόλο, το φορτίο του Άτλαντα"). Δεν αποκλείεται να έγινε κάποια συμφωνία ή μοίρασμα εξουσίας μεταξύ Ελλήνων και Ατλάντων με όριο τις Ηράκλειες στήλες δηλ. τους δυο βράχους του στενού του Γιβραλτάρ. Έτσι ίσως εξηγείται και η μετονομασία του στενού αυτού από "Κρόνου στήλες" σε "Ηράκλειες στήλες".
Το γεγονός ότι ο Ηρακλής είχε ταξιδέψει στον Ατλαντικό ωκεανό πιστοποιείται και από την νεότερη ιστορία των Φοινίκων οι οποίοι όταν ταξίδεψαν στο νησί Ερύθεια του Ατλαντικού ωκεανού βρήκαν ένα ναό αφιερωμένο στον Ηρακλή. Πως λοιπόν έφθασε ο Ηρακλής με στρατό στο νησί Ερύθεια του Ατλαντικού ωκεανού όπου αργότερα (σε άλλη εποχή) οι Φοίνικες βρήκαν ναό του;
|