Η ελάττωση της σωματικής δραστηριότητας και της κίνησης. Η ακινησία είναι ιδιαίτερα επιβλαβής στη μεγάλη ηλικία, διότι προκαλεί απώλεια μυικής μάζας και προοδευτική απώλεια της λειτουργικότητας.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Πλήρης ακινησία παρατηρείται σπάνια, κυρίως σε περιπτώσεις κώματος λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου, νεοπλάσματος του εγκεφάλου ή βαριάς κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης. Η κατατονία συνδέεται με διαφόρων βαθμών ακινησία. Προσωρινή απώλεια της κινητικότητας, διάρκειας λίγων ημερών, παρατηρείται στη διάρκεια της ανάρρωσης από σοβαρά νοσήματα, π.χ. έμφραγμα του μυοκαρδίου, ή από μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις. Η αντιμετώπιση των καταγμάτων των κάτω άκρων με εφαρμογή έλξης μπορεί να απαιτήσει κλινοστατισμό αρκετών εβδομάδων, ενώ η τοποθέτηση νάρθηκα εμποδίζει την κίνηση. Η απώλεια της κινητικότητας μπορεί να οφείλεται στα συμπτώματα συγκεκριμένων παθολογικών διαταραχών, όπως του άσθματος ή της στηθάγχης, που σε βαριές περιπτώσεις επιδεινώνεται με τη σωματική προσπάθεια. Ο πόνος και η δυσκαμψία, που προκαλεί η αρθρίτιδα, μπορούν να περιορίσουν την κινητικότητα των ισχίων, των γονάτων, των σφυρών ή των ποδιών. Διαταραχές, εξάλλου, του νευρικού συστήματος που περιορίζουν την κινητικότητα είναι η ημιπληγία (παράλυση της μίας πλευράς του σώματος), η νόσος του Parkinson και η πολλαπλή (κατά πλάκας)σκλήρυνση. Δυσχέρειες στην κίνηση μπορούν επίσης να προκαλέσουν η ελάττωση της όρασης, η έλλειψη ενδιαφέροντος λόγω κατάθλιψης και οι επιδράσεις του οινοπνεύματος ή άλλων ουσιών (π.χ. ηρεμιστικών).
ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Η πλήρης ακινησία μπορεί να προκαλέσει κατακλίσεις, πνευμονία, (λόγω κατακράτησης εκκριμάτων στους πνεύμονες) ή αγκυλώσεις. Συχνή επιπλοκή της μερικής ακινησίας αποτελεί το οίδημα (παθολογική κατακράτηση υγρών στους ιστούς), ιδιαίτερα των κάτω άκρων, που οφείλεται στη λίμναση του αίματος λόγω της ακινησίας των μυών της κνήμης, που το εκθλίβουν προς την κυκλοφορία. Σε σπάνιες περιπτώσεις αυτή η ακινησία των κνημών οδηγεί σε θρόμβωση κάποιας φλέβας τους. Τα άτομα που δεν ασκούνται έχουν μεγαλύτερη τάση προς παχυσαρκία. Οι αρθρώσεις, εξάλλου, που δεν χρησιμοποιούνται σωστά τείνουν να εμφανίσουν δυσκαμψία. Τέλος, συχνά προβλήματα των ηλικιωμένων λόγω ακινησίας αποτελούν η ελάττωση της μάζας των μυών και η οστεοπόρωση.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Η τακτική φυσικοθεραπεία και η σωστή νοσηλεία έχουν μεγάλη σημασία στις περιπτώσεις μεγάλης ακινησίας του ασθενούς. Η τακτική αλλαγή θέσης και η χρήση ειδικού στρώματος και κρεβατιού μειώνου τον κίνδυνο των κατακλίσεων, ενώ οι ασκήσεις έκτασης των αρθρώσεων εμποδίζουν την ανάπτυξη των αγκιλώσεων. Συνήθως μετά από σοβαρά νοσήματα ή μεγάλες επεμβάσεις ενθαρρύνεται η πρώιμη κινητοποίηση του ασθενούς, για να αποφευχθούν τα προβλήματα που δημιουργεί ο παρατεταμένος κλινοστατισμός. Επίσης μετά από κάταγμα των κάτω άκρων αρχίζει όσο είναι δυνατό πιο σύντομα η κίνηση με τη βοήθεια των βακτηρίων. Τα διάφορα συστήματα υποβόηθησης των αναπήρων μπορούν να αναπτύξουν την κινητικότητα που έχει ελαττωθεί λόγω μυ’ι’κής αδυναμίας, δυσκαμψίας, απώλειας της ισορροπίας ή ελάττωσης του συντονισμού των κινήσεων. Αν το άτομο δεν μπορεί να βαδίσει, έστω και μα βοήθεια, υπάρχουν δυνατότητες να εκτελεί ασκήσεις καθισμένο ή ακόμα και στο κρεβάτι, προκειμένου να διατηρηθεί κάποια ικανοποιητική λειτουργία των μυών και των αρθρώσεων.
|