ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Οι περισσότερες από τις κακώσεις που συμβαίνουν κατά την άθληση δεν οφείλονται ειδικά σ’ αυτήν, αλλά μπορούν να συμβούν και στη διάρκεια άλλων δραστηριοτήτων. Οι πολυποίκιλες κακώσεις που μπορούν να συμβούν στα πλαίσια του αθλητισμού είναι κατάγματα όλων των τύπων, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις (και εγκεφαλική διάσειση), θλάσεις μυών, διαστρέμματα συνδέσμων, τενοντίτιδες και ρήξεις τενόντων, εξαρθρήματα ή υπεξαρθρήματα και κακώσεις συγκεκριμένων οργάνων (π.χ. του ματιού). Οι περισσότερες από τις κακώσεις που σχετίζονται ειδικά με τον αθλητισμό είναι, συγκριτικά, ασήμαντες. Παραδείγματα αποτελούν η θηλή δρομέα (διάβρωση και πόνος της θηλής λόγω της τριβής σε ένδυμα) και το δάκτυλο μπέισμπολ (ρήξη τένοντα δακτύλου λόγω πρόσκρουσης της μπάλας στην κορυφή του). Στην ονομασία πολλών κακώσεων προστίθεται η ονομασία κάποιας αθλοπαιδιάς, αλλά οι κακώσεις αυτές μπορούν να είναι άσχετες με τον αθλητισμό. Έτσι ο αγκώνας του τένις (επώδυνη φλεγμονή του έξω επικονδύλου του αγκώνα) μπορεί να παρατηρηθεί σε τενίστες, αλλά συχνότερα οφείλεται σε άλλες δραστηριότητες, π.χ. στο πριόνισμα ξυλείας. Η αντιμετώπιση των αθλητικών κακώσεων εξαρτάται από το μέρος του σώματος που τραυματίζεται και από τη βαρύτητα του τραυματισμού. Η ανάρρωση θεωρείται πλήρης μόνο όταν η άσκηση δεν προκαλεί πόνο στην περιοχή της βλάβης. Για να επιτευχθεί η πλήρης ανάκτηση της κινητικότητας, της ισορροπίας και του συντονισμού της περιοχής που τραυματίζεται, και για να αποκατασταθεί η γενική ευρωστία ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες πρόσθετης κάκωσης, απαιτούνται ασκήσεις υπό την επίβλεψη αθλητιάτρου ή φυσικοθεραπευτή.
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ, ΦΑΡΜΑΚΟ Η χρησιμοποίης φαρμάκων με σκοπό τη βελτίωση της αθλητικής επίδοσης έχει διεθνώς καταδικασθεί από τους ειδικούς, όχι μόνο διότι προσφέρει αθέμιτο πλεονέκτημα στους χρήστες, αλλά επειδή περικλείει και κινδύνους για την υγεία τους. Κατά τη διεξαγωγή αγώνων, αλλά και μετά, εξετάζονται τυχαία δειγματα ούρων των αθλητών, με σκοπό την ανίχνευση τέτοιων ουσιών στον οργανισμό τους. Οι αθλητές μπορούν, βέβαια, να χρησιμοποιούν νόμιμα ορισμένα φάρμακα εναντίον παθολογικών καταστάσεων, π.χ. του άσθματος ή της επιληψίας. Σε περίπτωση, ωστόσο, λήψης αντιδιαρροiκων, αποσυμφορητικών ή αντιβηχικών φαρμάκων χρειάζεται προσοχή, διότι πολλά συνήθη σκευάσματα περιέχουν απαγορευμένες ουσίες.
ΤΥΠΟΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται παράνομα με σκοπό την ενίσχυση της σωματική ή φυσικής κατάστασης του αθλητή («ντοπάρισμα») εμπίπτουν σε 4 τύπους.
ΔΙΕΓΕΡΤΙΚΑ Χρησιμοποιούνται ως μέσα πρόληψης της κόπωσης και αύξησης της εμπιστοσύνης του αθλητή στον εαυτό του. Ωστόσο, τα φάρμακα αυτά είναι δυνατό να μειώσουν την κρίση και να προκαλέσουν υπερβολική επιθετικότητα, πράγμα που αυξάνει τον κίνδυνο τραυματισμού του χρήστη ή κάποιου αντιπάλου του. Η χρήση διεγερτικών, π.χ. αμφεταμινών, περικλείει τον κίνδυνο πρόκλησης αρρυθμίας, η μακρόχρονη λήψη τους μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια (ελάττωση της απόδοσης της καρδιακής αντλίας) και αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικής αιμορραγίας. Μερικά σκευάσματα κατά του κοινού κρυολογήματος περιέχουν μικρές ποσότητες απαγορευμένων ουσιών και πρέπει να αποφεύγεται η λήψη τους πριν τον αγώνα.Ένα άλλο δημοφιλές διεγερτικό είναι η κεφεiνη, που περιέχεται στον καφέ, στο τσάι και στους διάφορους τύπους κόλας (κόκα, πέψι κ.λ.π.), και κυκλοφορεί σε δισκία. Οι περισσότεροι ειδικοί απαγορεύουν τη χρήση της μόνο σε μεγάλες δόσεις.
ΟΡΜΟΝΕΣ Χρησιμοποιούνται δύο τύποι ορμονών: τα αναβολικά στεροειδή και η αυξητική ορμόνη. Τα αναβολικά στεροειδή είναι παρόμοια με τη τεστοστερόνη (ανδρική ορμόνη) και χρησιμοποιούνται διότι επιταχύνουν την ανάνηψη των μυών μετά από έντονη άσκηση, επιτρέποντας την εφαρμογή απαιτητικότερου προγράμματος προπόνησης, και διότι προκαλούν αύξηση της μάζας και της ισχύος των μυών. Χρησιμοποιούνται κυρίως από αθλητές άρσης βαρών, σφαιροβόλους, ακοντιστές κ.λ.π., και από τους λεγόμενους bodybuilders. Στους κινδύνους από τα αναβολικά στεροειδή περιλαμβάνονται βλάβες και νεοπλασίες του ήπατος και βλάβες των επινεφριδίων. Σε άνδρες μπορούν να προκαλέσουν στείρωση και ανικανότητα και σε γυναίκες αρρενωποίηση. Επειδή επηρεάζουν τους αυξητικούς χόνδρους των οστών, αν ληφθούν από παιδιά είναι δυνατό να προκαλέσουν βραχυσωμία. Η αυξητική ορμόνη χρησιμοποιείται με σκοπό τη διέγερση της σε αύξησης των μυών, αλλά είναι δυνατό να προκαλέσει μεγαλαρκία (υπέρμετρη αύξηση των οστών με αποτέλεσμα παραμόρφωση του προσώπου, των χεριών και των ποδιών) και σακχαρώδη διαβήτη.
ΑΝΑΛΓΗΤΙΚΑ Απαγορεύονται μόνο τα ναρκωτικά αναλγητικά αλλά η χρήση οποιουδήποτε αναλγητικού (ακόμα και ελαφρού, π.χ. ακεταμινοφαίνης) μπορεί να συντελέσει στην επιβάρυνση μια κάκωσης ή και σε μόνιμες βλάβες, διότι συγκαλύπτοντας τον πόνο επιτρέπει τη συμμετοχή του αθλητή στον αγώνα παρά τον τραυματισμό του.
β – ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ Σκοπός χρήσης των β – αναστολέων είναι η μείωση του τρόμου κατά τη συμμετοχή σε αγωνίσματα στα οποία η σταθερότητα του χεριού έχει ζωτική σημασία. Σήμερα, πολλοί ειδικοί απαγορεύουν τη χρησιμοποίησή τους αν αυτή δεν έχει συγκεκριμένο ιατρικό λόγο.
|